Ben je zwanger? Dan moet je op allerlei dingen letten: geen rauw voedsel eten, niet te veel koffie drinken en oppassen met sojaproducten. Maar wist je dat je grote hoeveelheden zout ook beter kunt vermijden? Zout is verwerkt in veel verschillende producten; we eten het dan ook vaak zonder dat we het door hebben. Zoutarm eten tijdens de zwangerschap is belangrijk vanwege vervelende bijwerkingen, zoals een verhoogde bloeddruk en dikke enkels.
Aanbevolen hoeveelheid zout
Veel mensen denken dat zij vrijwel geen zout binnenkrijgen. Ze voegen geen extra zout toe aan hun voeding. Maar toch kun je dan nog te veel zout binnenkrijgen. Het zit namelijk verwerkt in heel veel producten, en niet een beetje ook. Er wordt aangeraden om de dagelijks aanbevolen hoeveelheid zout niet te overschrijden. Dit is belangrijk als je zwanger bent, maar ook wanneer je geen kindje verwacht. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) adviseert om niet meer dan zes gram zout per dag te nemen. Dit klinkt misschien veel, maar er zijn heel veel Nederlanders die deze grens dagelijks passeren (1).
Als je een tijdje veel zout eet, raak je hieraan gewend. Dit zorgt ervoor dat je voedingsmiddelen zonder zout flauw vindt smaken. Als je de zoutinname wilt verminderen, wordt er dan ook aangeraden om dit geleidelijk te doen.
Gevolgen van te veel zout eten
Te veel zout eten tijdens de zwangerschap kan negatieve gevolgen hebben voor zowel moeder als kind. Zo kan het bijvoorbeeld leiden tot een verhoogde bloeddruk en in de ergste gevallen kan het bijdragen aan zwangerschapsvergiftiging.
Hoge bloeddruk
Een verhoogde bloeddruk is een veelvoorkomend probleem tijdens de zwangerschap. Zo’n 15% van de vrouwen die voor het eerst een kindje krijgen, krijgen te maken met een hoge bloeddruk. Dit probleem wordt sterk gemonitord, omdat een te hoge bloeddruk kan zorgen voor verminderde werking van de nieren en lever, maar ook kan de bloedstolling in het lichaam veranderen. Dit kan er vervolgens voor zorgen dat de bloedtoevoer naar de baby wordt verminderd en ernstige groeiachterstand veroorzaken.
Wanneer je grote hoeveelheden zout binnenkrijgt, kan dit zorgen voor een hoge bloeddruk. Daarom wordt zoutarm eten tijdens de zwangerschap sterk aangeraden. Lees hier meer over zoutarm eten en hoge bloeddruk.
Zwangerschapsvergiftiging
Zwangerschapsvergiftiging kan een gevaar voor moeder en kind betekenen wanneer dit niet op de juiste manier wordt behandeld. Het wordt gekenmerkt door een hoge bloeddruk en eiwitten in de urine. Deze aandoening wordt echter niet veroorzaakt door een te hoge zoutinname, maar is vaak het resultaat van een minder goede werking van de moederkoek of placenta. Om een zwangerschapsvergiftiging te voorkomen is het belangrijk om gezond te leven en je regelmatig laten checken op een hoge bloeddruk (2).
Dikke enkels
Te veel zout eten kan bijdragen aan een aantal vervelende zwangerschapskwaaltjes. Een van deze kwaaltjes is dikke enkels en het vasthouden van vocht op vervelende plekken. Bijna alle vrouwen krijgen ermee te maken, vooral in het laatste trimester. Zout zorgt ervoor dat je meer vocht gaat vasthouden, en dit wil je het liefst voorkomen tijdens de zwangerschap.
Voordelen van zoutarm eten
Zoutarm eten tijdens de zwangerschap vermindert niet alleen de kans op een verhoogde bloeddruk en vochtvasthouding, het biedt nog meer voordelen. Een te hoge zoutinname is niet alleen gevaarlijk voor de baby, maar ook voor de moeder. Het kan de bloedvaten flink beschadigen en het is ook nog eens erg slecht voor je nieren, helemaal als je nieren al niet helemaal meer naar behoren werken. Zoutarm eten biedt, ook als je niet zwanger bent, veel voordelen voor je gezondheid (3).
Voedingsmiddelen die veel zout bevatten
Nu vraag je je misschien af: welke voedingsmiddelen kan ik beter laten staan tijdens de zwangerschap? Start met het laten staan van de zoutpot. Voeg dus geen extra zout toe tijdens de bereiding van maaltijden. In de meeste gevallen zit er namelijk al zout toegevoegd aan het product. In het begin zal de smaak wellicht wat flauw zijn, maar dit probleem kun je eenvoudig oplossen door andere kruiden te gebruiken.
Kijk altijd goed naar de voedingsinformatie van producten. Je kunt hier namelijk precies zien hoeveel zout er is toegevoegd. Vooral brood, vlees en kaas bevatten veel zout, maar ook kant-en-klaar maaltijden zijn echte boosdoeners. We hebben de voedingsmiddelen die je beter kunt vermijden op een rij gezet (4).
- Kant-en-klaarmaaltijden: zowel pasta’s als salades
- Pizza: vooral pizza’s met vlees, vis en kaas
- Soep uit zak, pak en blik
- Bouillons
- Bewerkt vlees: rookworst, ham, paté
- Jus en sauzen
- Frituursnacks
- Kaas
- Vleeswaren: salami, bacon
- Vis
Zoutarm eten tijdens de zwangerschap
Nu je weet wat je beter kunt laten staan, wil je waarschijnlijk ook weten wat je wel kunt eten tijdens de zwangerschap. Kook het liefst altijd met vers zoutarm eten of zoek goede alternatieven voor de genoemde producten. Maak bijvoorbeeld je eigen pizza of soep. Dit scheelt een hele hoop zout en is nog steeds erg lekker. Bovendien zijn er nog heel veel lekkere producten die van nature niet veel zout bevatten (5).
- Onbewerkt eten: groente, fruit, aardappelen, pasta, rijst, vlees, kip en kalkoen
- Melkproducten: yoghurt, kwark
- Brood: er is ook zoutarm brood als je er extra op wilt letten
- Kruiden en specerijen: basilicum, bieslook, gemberpoeder, koriander, nootmuskaat etc.
- Licht gezouten vleeswaren: kalkoenfilet, kipfilet
- Eieren (zonder zout)
- Ongezouten pinda’s
- Dadels, vijgen, rozijnen
Zoals je ziet zijn er heel veel voedingsmiddelen die je gerust kunt blijven eten tijdens de zwangerschap zonder te veel zout binnen te krijgen. Wist je dat er ook heel veel lekkere zoutarme recepten zijn? Er zit voor iedereen wel iets bij!
Let op: te weinig zout kan schadelijk zijn
We hebben je nu gewaarschuwd over een te hoge zoutinname en het belang van zoutarm eten, maar te weinig zout eten kan ook schadelijk zijn. Zorg er daarom voor dat je de zoutinname niet te veel beperkt. Vroeger dacht men dat een zoutloos dieet goed was tijdens de zwangerschap, maar ook als je in verwachting bent, heeft je lichaam zout nodig om te functioneren.
Wil je zout gebruiken in een gerecht? Gebruik dan keukenzout met jodium. Jodium is erg belangrijk voor de ontwikkeling van de hersenen en nog belangrijker tijdens de zwangerschap. De aanbevolen jodiuminname ligt voor zwangere vrouwen namelijk hoger. Een zoutarm dieet kan bovendien voor een jodiumtekort zorgen. Zorg er daarom voor dat je extra jodium tabletten slikt als je zoutarm gaat eten.
Bronnen:
1: Let op met zout als je zwanger bent. (2020, 21 oktober). Zwangerschapsrecepten. Geraadpleegd op 8 juli 2021, van https://zwangerschapsrecepten.nl/zwanger-eten/zout/
2: Zwangerschapsvergiftiging. (z.d.). UZ Leuven. Geraadpleegd op 8 juli 2021, van https://www.uzleuven.be/nl/gynaecologie-en-verloskunde/verloskunde/zwangerschap/verwikkelingen-en-behandelingen/zwangerschapsvergiftiging
3: Zwanger en zout. (z.d.). InfoNu. Geraadpleegd op 8 juli 2021, van https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/zwangerschap/155575-zwanger-en-zout.html
4: Hier zit schokkend veel zout in! (2010, 9 juli). Gezondheidsnet. Geraadpleegd op 8 juli 2021, van https://www.gezondheidsnet.nl/nieraandoeningen/hier-zit-schokkend-veel-zout-in-0
5: Natriumarm dieet. (2017, 27 juli). Medisch Spectrum Twente. Geraadpleegd op 8 juli 2021, van https://www.mst.nl/p/behandelingen/natrium-arm-dieet/
Dutch