Wist je dat een groot deel van de Nederlandse bevolking dagelijks te veel zout binnenkrijgt? Een te hoge zoutinname is slecht voor iedereen, maar het kan nog schadelijker zijn als je lichamelijke klachten ervaart. Het volgen van een zoutarm dieet is een goede keuze bij een hoge bloeddruk ofwel hypertensie. Verschillende studies hebben aangetoond dat het eten van minder zout een positief effect heeft op de bloeddruk.

Wanneer heb je een hoge bloeddruk?

Een hoge bloeddruk wordt ook wel hypertensie genoemd en komt veel voor in Nederland. Ongeveer één op de vier Nederlanders heeft te maken met een hoge bloeddruk. Wist je dat dit bij mensen boven de 65 jaar zelfs één op de twee is? Je merkt misschien niet veel van een verhoogde bloeddruk, maar het is wel degelijk gevaarlijk. Het verhoogt namelijk de kans op een hartinfarct, beroerte en hartfalen. Nu vraag je je misschien af: wanneer is het te hoog? Je hebt een verhoogde bloeddruk als de bovendruk 140 of hoger is en de onderdruk 90 of hoger is (140/90). Het is verstandig om je bloeddruk regelmatig op te meten, het liefst op verschillende momenten. Meet je thuis? Dan is het waarschijnlijk iets lager dan bij de huisarts (1).

Oorzaken van een hoge bloeddruk 

Er zijn veel verschillende oorzaken van een hoge bloeddruk, waardoor het soms moeilijk is om de daadwerkelijke oorzaak te vinden. Er zijn meerdere onderzoeken nodig om vast te stellen waarom je een hypertensie hebt. In veel gevallen worden er al medicijnen voorgeschreven voordat de oorzaak is vastgesteld (2). Mogelijke oorzaken zijn:

  • Ongezonde levensstijl

Een ongezonde levensstijl met roken, overgewicht, weinig bewegen, veel stress en veel alcohol kan je bloeddruk verhogen. 

  • Leeftijd

De kans op een hoge bloeddruk wordt groter naarmate je ouder wordt. De Hartstichting adviseert om vanaf je 40ste levensjaar jaarlijks je bloeddruk te meten. Dit kun je zelf doen, maar ook bij de huisarts. 

  • Ziekte of medicijnen

Bij sommige nierziekten heb je meer kans om een verhoogde bloeddruk te ontwikkelen. Ook slaapapneu of een trage schildklier verhoogt het risico. Daarnaast zijn er bepaalde medicijnen die de bloeddruk verhogen. Lees altijd van tevoren de bijsluiter. 

  • Zwangerschap

Heb je tijdens de zwangerschap een verhoogde bloeddruk gehad? Dan heb je een grotere kans om dit op latere leeftijd opnieuw te krijgen. 

  • Overgang

Rond de overgang verandert er van alles in je lichaam. Je gewicht kan toenemen en veel vrouwen worden na de overgang zwaarder. Dit kan effect hebben op je bloeddruk. 

Schadelijke gevolgen 

Een hoge bloeddruk kan grote gevolgen hebben. Je bloedvaten staan namelijk de gehele tijd onder een grote druk als er niks aan gedaan wordt. Mogelijke gevolgen zijn:

  • Hartinfarct of beroerte

Aangezien je bloedvaten steeds onder grote druk staan, kunnen je bloedvaten beschadigen. Er kunnen stofjes ophopen en de bloedvaten worden hierdoor steeds nauwer. Dit verhoogt de kans op een hartinfarct of beroerte.

  • Hartfalen

Je hart moet steeds harder werken om het bloed in je lichaam rond te pompen. Dit zorgt ervoor dat de hartspier steeds dikker en stijver wordt. Hierdoor neemt de pompkracht van het hart af en is er kans op hartfalen.

  • Schade aan organen

Niet alleen je bloedvaten en hart kunnen worden aangetast door een verhoogde bloeddruk, ook andere organen zoals ogen en nieren kunnen schade oplopen.

Hoge bloeddruk en zout

Te veel zout eten kan een hoge bloeddruk veroorzaken. Bij het eten van te veel zout, maakt je lichaam namelijk oedeem aan en hierdoor kun je vocht vasthouden. Door het vasthouden van vocht ontstaat er een verhoogde bloeddruk. Bovendien heeft wetenschappelijk onderzoek vastgesteld dat mensen die hypertensie hebben, gevoeliger zijn voor zoutinname dan mensen met een normale bloeddruk (3). Het volgen van een zoutarm dieet kan daarom een zinvolle maatregel zijn voor zowel het voorkomen van een verhoogde bloeddruk en het verminderen ervan. Het Voedingscentrum adviseert om niet meer dan 6 gram zout per dag binnen te krijgen (4).

zoutarm dieet en hartfalen

Een zoutarm dieet volgen

Als je een zoutarm dieet volgt, voeg je geen extra zout meer toe aan je maaltijden. Maar dan ben je er helaas nog niet. Zout zit namelijk verstopt in allerlei voedingsmiddelen. Hierdoor krijgen we vaak zonder dat we het weten veel te veel zout binnen. In Nederland eet ongeveer 80% van de bevolking te veel zout doordat het verstopt zit in dagelijkse producten. Tijdens het zoutarm dieet kook je niet alleen met minder zout, maar eet je ook zo weinig mogelijk bewerkte producten. Laat bijvoorbeeld de koek, chips en saus in de kast staan, maar kook met verse voedingsmiddelen. Bekijk ook altijd het etiket voordat je een product koopt. Hier kun je namelijk precies op zien hoeveel zout er is toegevoegd.

Levensstijl veranderen

Je kunt een hoge bloeddruk voorkomen met een zoutarm dieet, maar dit vergt ook een aanpassing aan je levensstijl. Door zo gezond mogelijk te leven, verlaag je de kans op hart- en vaatziekten. Eet elke dag 250 gram groenten en twee stuks fruit. Ben je te zwaar? Overgewicht verhoogt de kans op een hoge bloeddruk. Volg vooral geen crashdieet of sapjeskuur, maar begin met meer bewegen en let op je calorieën. Bovendien kan het helpen om een afspraak bij een diëtist te maken. Deze professional helpt je niet alleen bij het zoutarm dieet, maar kan ook een eet- en beweegplan voor je opstellen. Daarnaast raden we aan om zo weinig mogelijk alcohol te drinken. Bij meer dan twee glazen per dag wordt de kans op een verhoogde bloeddruk veel groter. We hebben het belangrijkste voor het laatst bewaard: stoppen met roken. Er is bewezen dat nicotine de hartslag en de bloeddruk verhoogd (5).

Benieuwd naar wat je allemaal wel en niet kunt eten tijdens een zoutarm dieet? Wij hebben alle zoutarme producten voor je op een rij gezet, zodat je tripje naar de supermarkt misschien iets makkelijker wordt.

Bronnen:

1: De Nederlandse Hartstichting. (z.d.). Lees alles over hoge bloeddruk. Hartstichting. Geraadpleegd op 23 augustus 2021, van https://www.hartstichting.nl/risicofactoren/gids-bloeddruk/hoge-bloeddruk?tab=1\

2: Hoge bloeddruk – UMC Utrecht. (z.d.-b). UMC Utrecht. Geraadpleegd op 23 augustus 2021, van https://www.umcutrecht.nl/nl/ziekenhuis/ziekte/hoge-bloeddruk.

3: De Nederlandse Hartstichting. (z.d.-c). Zout eten. Hartstichting. Geraadpleegd op 23 augustus 2021, van https://www.hartstichting.nl/gezond-leven/gezond-eten/zout-eten

4: Voedingscentrum. (z.d.). Hoeveel zout mag ik eten? Geraadpleegd op 23 augustus 2021, van https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/gezonde-voeding-en-voedingsstoffen/hoeveel-zout-mag-ik-eten.aspx

5: De Nederlandse Hartstichting. (z.d.-a). Bloeddruk verlagen met leefstijl. Hartstichting. Geraadpleegd op 23 augustus 2021, van https://www.hartstichting.nl/risicofactoren/gids-bloeddruk/tips-om-je-bloeddruk-te-verlagen?tab=3

Kan ik een hoge bloeddruk krijgen van te veel zout?

Ja, het eten van te veel zout kan een hoge bloeddruk veroorzaken. Je lichaam houdt namelijk meer vocht vast als je een hoop zout eet. Door het vasthouden van vocht ontstaat er in sommige gevallen een hypertensie. Maar in veel gevallen is het een combinatie van factoren. Leef je ongezond of beweeg je weinig? En eet je ook nog eens veel zout? Dan is de kans op een verhoogde bloeddruk veel groter.

Hoeveel zout kan ik het beste eten om een hoge bloeddruk te voorkomen?

Om een hoge bloeddruk te voorkomen, kan het helpen om minder zout te eten. Het Voedingscentrum adviseert om niet meer dan 6 gram zout per dag te eten. Stop niet helemaal met het eten van zout. Je lichaam heeft het namelijk nodig om goed te functioneren.

Ik heb een hoge bloeddruk, ben ik dan gevoeliger voor zout?

Onderzoek heeft vastgesteld dat mensen met een hoge bloeddruk gevoeliger zijn voor zoutinname dan mensen zonder hypertensie. Het volgen van het zoutarm dieet helpen bij het verminderen van de bloeddruk.

nl_NLDutch